با یک تشبیه، رابطه این سه عنصر در دوربین بهتر مشخص خواهد شد. تصور کنید دوربین شما مانند پنجرهای باشد که از دو در جداگانه تشکیل شده است و میتوان آن را باز و بسته کرد.
دهانه دیافراگم، در واقع اندازه پنجره است. هرچه اندازه آن بزرگتر باشد در نتیجه نور بیشتری وارد و اتاق روشنتر میشود.
سرعت شاتر، مدت زمانی است که درهای پنجره باز مانده باشند. هرچه این درها مدت بیشتری باز بمانند در نتیجه نور بیشتری وارد اتاق میشود.
روشهای زیادی برای افزایش ورود میزان نور به داخل اتاق وجود دارند. برای مثال، میتوان درهای پنجره را به مدت زیادتری باز نگه داشت که این عمل در دوربین با بالا بردن سرعت شاتر اتفاق میافتد، یا اینکه میتوان اندازه پنجره را بزرگتر کرد که این اقدام مانند افزایش دهانه دیافراگم است. آخر اینکه میتوان عینک آفتابی را به طور کامل از روی چشم برداشت، به این معنی که میزان حساسیت ایزو را بالا برد.
با تغییر هر یک از عناصر گفته شده نه تنها میزان نوردهی تغییر پیدا میکند بلکه هر یک از عناصر بر دیگری نیز تاثیر میگذارد و موجب تغییرات آن نیز خواهد شد. یکی از خصوصیات خوب دوربینهای دیجیتالی این است که بدون پرداخت هزینه فیلم و چاپ عکسها میتوان از آنها برای یادگیری میزان نوردهی استفاده کرد. در حال حاضر در دوربینهای دیجیتالی مودهای نیمه اتوماتیکی مانند اولویت شاتر یا اولویت دیافراگم وجود دارند که میتوان دوربین را روی یکی از آنها تنظیم کرد. در این شماره و شماره آینده مختصری در خصوص سه عنصر ایزو، سرعت شاتر و دیافراگم و نقش آنها در مثلث نوردهی توضیحاتی ارایه خواهد شد.
ایزو
ایزو چیست؟ در دوربینهای قدیمی (دوربینهایی که به فیلم عکاسی نیاز داشتند) به میزان حساسیت فیلم نسبت به نور، ایزو یا ISO گفته میشد. میزان این حساسیت با اعداد (۱۰۰، ۲۰۰، ۴۰۰، ۸۰۰ و غیره) روی فیلم نشان داده میشد. پایینتر بودن شماره به معنای پایینتر بودن حساسیت فیلم و در نتیجه کم بودن نویز یا دانههای برفک مانند عکس (grain)است.در دوربینهای عکاسی دیجیتال، به میزان حساسیت سنسور یا حسگر تصویر، ایزو گفته میشود. همانطور که در خصوص فیلم عکاسی گفته شد هرچه میزان شمارهها پایینتر باشد حساسیت سنسور نیز کاهش پیدا میکند و نویز عکسها نیز کمتر خواهد شد. به طور معمول در شرایط تاریک از ایزوهای بالاتر برای داشتن سرعت شاتر بالاتر استفاده میشود. به عنوان مثال، برای یک مسابقه ورزشی داخل سالن از ایزو بالا استفاده میشود. هرچند با بالابردن سرعت شاتر احتمال وجود نویز در عکسها نیز بیشتر خواهد شد. عدد ۱۰۰، ایزو نرمال به شمار میرود که این مقدار باعث میشود عکسها فاقد نویز یا دانههای برفک مانند باشند. بسیاری از افراد تمایل دارند دوربین خود را روی" مود اتو(Auto)" قرار دهند تا این سه عنصر به طور اتوماتیک با یکدیگر هماهنگ شوند و کیفیت عکسها پایین نیاید. در این حالت دوربین معمولا کمترین میزان ایزو را انتخاب خواهد کرد. با افزایش ایزو از ۱۰۰ به ۴۰۰ سرعت شاتر بالاتر میرود و اندازه دیافراگم کوچکتر خواهد شد.
زمانی که قرار است میزان ایزو تغییر کند، باید به ۴ ویژگی سوژه و شرایط عکاسی دقت شود.
- نور: آیا نور محیط به اندازه کافی سوژه را روشن کرده است؟
- نویز: آیا وجود نویز در عکس نهایی اشکالی ایجاد نمیکند؟
- سه پایه: آیا از سه پایه استفاده میشود؟
سرعت شاتر
سرعت شاتر چیست؟ به مدت زمانی که شاتر دوربین باز میماند و در معرض نور قرار میگیرد، سرعت شاتر گفته میشود. در دوربینهای قدیمی، باز ماندن شاتر روی فیلم و در دوربینهای دیجیتالی روی سنسور تاثیر میگذارد.- سرعت شاتر در ثانیه یا کمتر از یک ثانیه محاسبه میشود. هر چه مخرج کسر بزرگتر باشد سرعت بالاتر خواهد بود. برای مثال، ۱۰۰۰/ ۱ ثانیه سریعتر از ۳۰/۱ ثانیه است.
- در بیشتر مواقع معمولا از سرعت شاتر ۶۰/۱ ثانیه یا سریعتر از آن استفاده میشود. به این دلیل که از سوژههایی با کمتر از این سرعت به سختی میتوان عکس گرفت و به دلیل لرزشهای ایجاد شده در دوربین عکس تار خواهد شد.
- در صورتی که سرعت سوژه کمتر از۶۰/۱ ثانیه باشد، بهتر است از سه پایه یا از ویژگی لرزشگیر دوربین استفاده شود.
- سرعتهای شاتر موجود در دوربین به طور معمول عبارتند از: ۵۰۰/۱، ۲۵۰/۱، ۱۲۵/۱، ۶۰/۱، ۳۰/۱، ۱۵/۱، ۸/۱ ثانیه. هریک از این اعداد نسبت به عدد قبلی دو برابر اختلاف دارند به این معنی که با یک تغییر کوچک سرعت شاتر دو برابر کمتر یا بیشتر خواهد شد.
- در بعضی از دوربینها سرعتهای شاتر خیلی پایین، مانند ۱، ۱۰، ۳۰ ثانیه وغیره نیز وجود دارند. از این نوع سرعت شاتر برای مواقعی که نور محیط کم یا سوژه مدام در حال حرکت کردن باشد استفاده میشود. در بعضی از دوربینها مود مخصوصی به نام مود B (Bulb) وجود دارد که با تنظیم دوربین روی این مود، تا زمانی که عکاس دکمه شاتر را فشار ندهد شاتر همچنان باز خواهد ماند.
- در زمان تنظیم سرعت شاتر به متحرک یا ساکن جلوه دادن سوژه نیز باید دقت شود. اگر قرار است حرکت فریز شود و ساکن به نظر برسد باید سرعت شاتر پایینتری به کار برد در غیر این صورت برای متحرک جلوه دادن آن باید از شاتر با سرعت بالاتری استفاده شود. میزان سرعت شاتر در هر دو مورد به مقدار سرعت سوژه نیز بستگی دارد.
- یکی دیگر از مواردی که در هنگام تنظیم سرعت شاتر باید در نظر گرفت اندازه فاصله کانونی لنز است. هرچه فاصله کانونی بیشتر باشد احتمال وجود لرزش در دوربین بالاتر میرود در نتیجه از سرعت شاتر سریعتری باید استفاده کرد، مگر اینکه دوربین یا لنز مورد استفاده، مجهز به لرزشگیر تصویر باشد. در دوربینهایی که فاقد لرزشگیر هستند از "حساب تخمینی" میتوان استفاده کرد. برای مثال، اگر فاصله کانونی لنز مورد استفاده ۵۰ میلیمتر است از سرعت شاتر ۶۰/۱ ثانیه یا اگر ۲۰۰ میلیمتر است از سرعت شاتر ۲۵۰/۱ ثانیه میتوان استفاده کرد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر