نکاتی پیرامون عکاسی ازچهره

در عکاسی چهره که به آن پرتره نیز گفته می شود توجه عکاس روی صورت، اعضای بدن یا خود شخص متمرکز می شود. در این شماره به بیان نکاتی پرداخته می شود که می تواند در زمینه یادگیری مهارت های عکاسی پرتره کمک کننده باشد.

● تغییر زاویه

بیشتر عکس های پرتره از زاویه ای گرفته می شوند که دوربین به طور دقیق در مقابل چشمان سوژه قرار گرفته است. با اینکه عکاسی از روبرو یا مقابل چشمان سوژه می تواند خوب و زیبا باشد، اما بهتر است گاهی اوقات برای هرچه بهتر و تاثیرگذارتر کردن عکس کمی زاویه دید عکاس تغییر کند. برای مثال، عکاس می تواند در سطحی بالاتر یا پایین تر از سوژه قرار گیرد و از آن زاویه عکاسی کند. برای جذاب و بهتر کردن عکس می توان از هر نوع زاویه دیدی استفاده کرد.

● بازی با چشم ها

جالب است بدانید که جهت دید چشمان سوژه، تاثیر زیادی روی عکس خواهد داشت. در بیشتر عکس های پرتره از سوژه خواسته می شود که به پایین لنز نگاه کند، این نوع جهت دید باعث می شود که یک حس واقعی از ارتباط بین سوژه و شخص یا اشخاص بیننده به وجود آید. علاوه بر نگاه کردن به پایین لنز می توان جهت های دیگری را نیز به سوژه پیشنهاد کرد:
▪ نگاه کردن به خارج از دوربین: زمانی که از سوژه خواسته می شود به نقطه ای خارج از میدان دید دوربین نگاه کند احساسی از صراحت، جذابیت و اندکی شیطانی بودن به بیننده القا می شود. با معطوف کردن توجه بیننده به لبه های تصویر می توان تمرکز او را نیز به آنچه که سوژه در حال نگریستن است منحرف کرد. حس کنجکاوی بیننده با دیدن جهت چشمان سوژه که به خارج از میدان دید دوربین معطوف است، ترغیب و علاقه مند می شود تا بفهمد که سوژه به چه کسی یا به چه جایی در حال نگاه کردن است. اگر سوژه در هنگام نگاه کردن به خارج از میدان دید دوربین در حال لبخند زدن باشد احساسی از دسیسه یا افکار شیطانی را به بیننده القا خواهد کرد.
▪ نگاه کردن در داخل کادر: نگاه کردن به شیء یا فرد خاصی که آن نیز در داخل کادر است، یکی دیگر از روش هایی است که می تواند عکاسی پرتره را جذاب تر کند. بچه ای که به دیوار نگاه می کند، زنی که در حال نگریستن به نوزادش است، مرد گرسنه ای که به بشقابی از غذا چشم دوخته و مواردی از این دست همگی می توانند میزان توجه و علاقه بیننده را بالا ببرند و رابطه ای معنادار بین شی یا شخص موردنظر با سوژه اصلی برقرار کنند. با کمک این شیوه می توان داستانی را در خلال یک عکس تعریف کرد.

● رعایت نکردن قوانین کادربندی

برای کادربندی، قوانین زیادی تعریف شده است که گاهی اوقات در عکاسی پرتره می توان آن ها را نادیده گرفت یا حتی حذف کرد. بهتر است قوانین کادربندی تا زمانی که باعث زیبا و جذاب شدن عکس هستند، رعایت شوند، در غیر این صورت باید به نتیجه عکس دقت شود نه به قوانین دست و پا گیر. پیش از اینکه قانونی بخواهد نقض شود بهتراست در ابتدا دانش و آگاهی از آن وجود داشته باشد تا مشخص شود، رعایت کردن صحیح آن چه تاثیری خواهد داشت و در صورت رعایت نکردن، نتیجه نهایی عکس چگونه خواهد شد. یکی از قوانینی که می توان در عکاسی پرتره به ناچار آن را نقض کرد قانون "یک سوم" است. گاهی اوقات قرار دادن سوژه، به طور کامل در مرکز یا بردن آن به کناره های تصویر نیز می تواند عکسی زیبا و جذاب را ارایه دهد.
یکی دیگر از قوانینی که می توان آن را در عکاسی چهره نادیده گرفت، "نگاه کردن به خارج از میدان دید دوربین" است. در عکاسی پرتره هرگاه شخص درحال نگریستن به یک جهت خاص یا سر او به چپ یا راست متمایل شده بود بهتر است عکاس از جهت مخالف سوژه عکس بگیرد. برای مثال، اگر سر یا نگاه سوژه به چپ متمایل است عکاس باید در قسمت راست سوژه بایستد و عکس بگیرد به این طریق، فضایی را برای دید سوژه فراهم می کند و موجب افزایش حس کنجکاوی بیننده خواهد شد. اگر شرایط سوژه یا مکان آن به گونه ای بود که نمی شد قانون را رعایت کرد می توان آن را نادیده گرفت. برای مثال، اگر نگاه سوژه به سمت چپ است عکاس نیز می تواند از سمت چپ عکس بگیرد.

● تجربه نورپردازی

با کمک گرفتن از افکت های نورپردازی نیز می توان عکاسی پرتره را زیبا و معنادارتر کرد. نورهایی که از کناره ها تابیده می شوند کمک می کنند تا حالت های روحی شخص در عکس جلوه پیدا کند. استفاده از مود فلش تاخیری (slow synch flash) نیز یکی دیگر از روش های بازی با نور به شمار می رود. با کمک این مود، پیش زمینه روشن و پس زمینه تاریک خواهد شد.

● متحرک جلوه دادن سوژه

عکاسی پرتره به این معنا نیست که سوژه همیشه در حال سکون و هیچ تحرکی نداشته باشد. در بعضی شرایط، متحرک جلوه دادن سوژه به بالابردن زیبایی و جذابیت عکس یا حتی انتقال مفهوم کمک زیادی خواهد کرد. برای مثال، در بعضی عکس های تبلیغاتی یا ورزشی می توان سوژه را در حال پریدن، دویدن یا راه رفتن به تصویر کشید.

● دوری از ژست گرفتن

گاهی اوقات ژست گرفتن سوژه از کیفیت عکس کم خواهد کرد و مصنوعی بودن آن، اولین موردی است که به بیننده منتقل خواهد شد. بعضی افراد در موقعیت هایی که مجبور به ژست گرفتن می شوند به خوبی نمی توانند از پس این کار برآیند، بنابراین چنین مساله ای باعث می شود که از کیفیت، زیبایی و طبیعی بودن عکس کاسته شود. عکس هایی که از کودکان گرفته می شود به این صورت خواهد بود به همین دلیل توصیه می شود عکاس در شرایطی که سوژه مشغول بازی کردن یا فعالیت است لحظه مناسب را شکار کند و عکس بگیرد.

● فوکوس کردن روی اعضای بدن

استفاده از یک لنز با فاصله کانونی بالا یا کلوزآپ کردن روی قسمتی از اعضای بدن شخص مانند دست ها، چشم ها و سایر اعضا تاثیر شگرفی در عکاسی پرتره خواهد داشت به گونه ای که قدرت تخیل بیننده را فراتر از آن تصویری که پیش رو دارد بالا خواهد برد. در بعضی موارد، عناصری که در کادر نیستند، اما می توان آن ها را احساس کرد بیشتر از عناصری که در کادر قرار گرفته اند مفهوم و معنا را منتقل می کنند.

● پنهان کردن قسمتی از سوژه

با پوشاندن قسمتی از بدن یا چهره شخص با پارچه، اشیا، دستان یا حتی خارج کردن آن از کادر می توان قسمتی دیگر از بدن یا چهره که موردنظر عکاس است را در تصویر برجسته تر و تمرکز اصلی بیننده را به سمت آن معطوف کرد. برای مثال، چشمان دختری که آبی رنگ است مورد فوکوس اصلی قرار می گیرد و سایر قسمت های صورت مثل دهان، بینی و قسمتی از چانه، گونه ها و پیشانی با یک روسری یا دستمال پوشانده خواهد شد. به این صورت، توجه بیننده به محض دیدن عکس روی چشمان آبی دختر متمرکز خواهد شد. اگرچه با این کار قدرت تخیل بیننده محدود خواهد شد، اما این حسن را دارد که بیننده منظور و هدف عکاس را به خوبی متوجه شود.

● گرفتن عکس های متعدد از یک سوژه

عکس گرفتن از کودکان یا هر سوژه متحرک دیگری کار مشکلی است، بنابراین توصیه می شود که عکاس از سوژه موردنظر چندین عکس پیاپی در موقعیت های مختلف بگیرد تا در نهایت یکی از عکس ها بهتر از بقیه شود.